BÁNH Ú TRO TẾT ĐOAN NGỌ

BÁNH Ú TRO

Hễ đến mồng 5 tháng 5 Âm lịch là dịp Tết Đoan Ngọ, và có món bánh quen thuộc đã có từ xưa rất xưa ra đời để chào đón ngày này. Nghe cái tên thật ngộ nghĩnh “Ú tro”. Cách gói lá cạnh nhọn, có mùi dẻo thơm vẫn khiến bạn thèm thuồng khi nhớ về. 

Bánh ú lá tro (hay còn gọi là bánh tro, bánh gio) là một trong những loại bánh truyền thống chứa đựng tinh hoa văn hóa ẩm thực dân tộc. Đây là loại bánh không thể thiếu để cúng ông bà tổ tiên trong ngày Tết Đoan Ngọ cũng như những đám tiệc của người Việt Nam nói chung bởi vỏ bánh dai dai cùng vị béo bùi, tan ngay trong miệng.

Theo dân gian, món bánh này có vị ngọt, tính mát nên thích hợp với trẻ em, người gia đang bị nóng sốt.

Bạn đốt cháy vỏ bông gòn cho thành tro mịn màu đen sau đó cho vào 1 chén đã chứa nước, để yên khoảng 1 tiếng cho tro lắng hết xuống. Sau đó bạn chắt lấy phần nước trong trên bề mặt và sau đó bạn có thể lọc qua rây vài lần cho đến khi nước tro không còn cặn.

Gạo nếp: vo sạch rồi cho vào nước tro, ngâm khoảng 16 tiếng. Sau đó, bạn chắt bỏ nước tro, vo nếp lại với nước vài lần cho sạch sau đó để ráo, cho vào 1 muỗng canh dầu ăn và xóc đều lên để tạo độ bóng và tăng độ dẻo mềm cho gạo nếp.

Bắc nồi lên bếp, cho đậu xanh vào luộc chín mềm với một ít nước. Sau đó, thêm vào nồi khoảng 3 thìa đường hoặc hơn nếu bạn muốn nhân ngọt nhiều, đảo nhanh tay để hạt đỗ nát mịn. Đổ đỗ xanh ra chảo, tiến hành sên trên lửa nhỏ đến khi đỗ se khô lại, đảo đều.

Tiếp theo, cho 3 thìa đường vào đậu, lượng đường tùy vào khẩu vị của bạn, tắt bếp và để nguội. Chia nhân bánh thành nhiều phần nhỏ, vo tròn và để riêng ra đĩa.

Rửa sạch lá tre, cho vào nồi nước đun sôi chần sơ qua, để ráo nước. Bước này sẽ giúp lá mềm và dễ gói hơn. Lấy 2 lá tre xếp chồng lên nhau nhưng để 2 lá lệch nhau một chút, từ từ cuốn đầu lá tre thành hình chiếc phễu, phần dưới đuôi lá thì giữa kín chặt.

Múc khoảng 2 muỗng gạo nếp đổ vào lá được gói hình phễu, cho 1 – 2 viên nhân vào trong rồi đổ thêm nếp vào để che phủ nhân, dùng thìa ép xuống thật chặt.
Gấp hết các góc còn lại của lá thật kín, buộc lại bằng dây lạt. Tiếp tục gói bánh đến khi hết phần nguyên liệu đã chuẩn bị, cột bánh lại thành từng chùm.

Cách nấu bánh: Đổ nước sao cho nước ngập mặt bánh khoảng 1 gang tay, đun sôi rồi thả từng chùm bánh vào luộc từ 1.5 – 2 tiếng.

Trong quá trình làm bánh ú tro, bạn cần phải chú ý lượng nước trong lúc nấu, thỉnh thoảng hãy thêm nước sôi vào để không bị cạn nước, không thêm nước lọc vì sẽ làm nếp bị sượng. Khi bánh chín, vớt bánh ra khỏi nồi, xả qua nước lạnh và treo lên, để ráo nước.

Khi mở bánh ra, nếu bánh ngon đúng chuẩn thì hạt gạo nếp sẽ trong, nhân đỗ xanh mùi thơm nhẹ, vị bùi ngọt và mềm. Khi thưởng thức bạn sẽ cảm nhận được bánh cực kỳ dẻo thơm.

Bánh ú tro là món ăn phổ biến trong văn hóa ẩm thực Việt Nam trong ngày 5/5 Âm lịch, nhà nào cũng có vài chục bánh để cúng. Loại bánh này hiện nay có mặt trên khắp các vùng miền trong cả nước, nhưng ngon nhất phải kể đến bánh ú tro Hội An.

Hình ảnh làm bánh ú tro tại làng Kim Bồng - Hội An đó là một trải nghiệm thực tế để các bạn có thể tự làm tại nhà rất dễ dàng với nguyên liệu không khó tìm. 

Ngồi lột lá chuối ra và nhìn thấy màu vàng tươi ngon của bánh, được gói gém qua lớp lá với các cạnh nhọn chóp đỉnh rất đẹp hình tam giác, khi ăn chấm thêm chút đường cát trắng tinh luyện với loại bánh không có nhân. Bạn sẽ thấy nó dẻo, thơm mùi hương nếp và cảm giác thật ngon khi thử nó.

Mỗi năm mới có một ngày

Đoan Ngọ tết đến loay hoay bộn bề

Nhà nhà làm ú tro ghê

Cái không khí ấy tìm về quanh ta

Cháu con quây quần từng nhà

Lâu lâu được nghỉ thiệt là đông vui

Ôn chuyện cũ cổ tích thôi

Nhâm nhi miếng bánh tro thời dẻo ngon.

Thật vậy, Mồng 5, một ngày Tết rất đặc biệt với người Quảng quê mình, các loại bánh trái bày ra đủ loại, kích thích cô ruột với cảm giác thèm muốn ăn ngay. Bánh ú tro là một loại bánh truyền thống từ xa xưa ông bà truyền lại cho đến bây chừ, cứ mỗi lần ăn cái bánh ú chấm chút đường cát trắng tinh luyện tôi lại nhớ Ngoại quá chừng. Bà ngâm nếp, rồi ngâm tro thật kỹ rồi vút nếp gói với lá chuối và nấu! Ôi ngon khó cưỡng, nhìn cái bánh mềm mướt mà đã thích và mê rồi. Ước gì bà còn hiện hữu trên cõi đời này tôi sẽ theo ngoại học cách gói bánh Ú tro./.

#NHÀNH CỎ NON

01/06/2022